Louis deelt zijn verhaal: DNA-match, reis naar Haïti en Haïtiaanse familie ontmoeten
Mijn naam is Louis Wietzes, 36 jaar, geboren op Haïti. Ik ben geadopteerd toen ik drie jaar was en sindsdien opgegroeid en grootgebracht in Den Helder. Mijn ouders hebben mij samen met mijn twee oudere zussen (biologische kinderen van mijn Nederlandse ouders) altijd heel liefdevol opgevoed. Mijn jeugd was zorgeloos, ik speelde veel met vriendjes en kwam niets te kort. Ondanks dat ik een andere kleur had dan veel andere mensen in mijn directe omgeving, voelde dit nooit raar. Ik was gewoon geadopteerd.
Ik kan mij herinneren dat ik met mijn ouders en zussen regelmatig naar terugkomdagen ging voor geadopteerden uit Haïti. Daar zag ik veel andere kinderen die ook waren geadopteerd uit Haïti. Na verloop van tijd hielden die terugkomdagen op. Volgens mij hield de stichting, die het organiseerde, ermee op.
Ik werd ouder, ging naar de middelbare school, deed alle dingen die 15- en 16-jarigen doen en had de bijbehorende problemen met mijn ouders. In de momenten dat ik boos was dacht ik natuurlijk weleens: het zijn niet eens mijn ‘echte ouders’. Het ging echter nooit verder dan puberale boosheid. Vrienden vroegen af en toe wel of ik niet benieuwd was naar mijn roots en vriendinnetjes die ik had waren vaak meer met mijn afkomst bezig dan ik zelf.
Nee, ik was niet benieuwd naar mijn roots. Ik kende mijzelf. Hoe ik tot de persoon was geworden wie ik nu ben, deed in mijn optiek niet ter zake. Daarbij ging ik ervan uit dat mijn biologische moeder mij had afgestaan met de beste intenties. Het feit dat mijn ouders mijn oorspronkelijke namen hadden behouden gaf mij denk ik voldoende inzicht in mijn identiteit: Louissaint Badio Wietzes.
Na het afronden de middelbare school ben ik gaan studeren in Amsterdam en ging ik vrij snel op kamers. Mijn studietijd was geweldig. Ook in deze periode legde ik veelal uit dat ik geen bijzondere belangstelling had voor het afreizen naar mijn geboorteland. Ik besefte me ergens ook wel dat mijn houding een verdedigingsstrategie was, maar wel een zeer effectieve. Op jonge leeftijd had ik al van mijn ouders begrepen dat mijn biologische moeder niet goed in staat was om voor me te zorgen en mij had afgestaan zodat ik een betere toekomst zou kunnen hebben. Dat verhaal vond ik geloofwaardig en het was tevens een rustgevende positieve gedachte.
Ik behaalde mijn bachelorsdiploma, rondde mijn master af en begon aan mijn eerste baan. Het ging lekker. En toen… leerde ik mijn vrouw kennen. Al snel gingen we samenwonen en kregen we een zoon samen. We trouwden in 2018 en in 2020 kregen we nog een zoon. Met mijn vrouw had ik al regelmatig gesproken over de wens om zelf ook ooit te adopteren. En zo zaten wij eind 2019 bij de eerste voorlichtingsbijeenkomst voor onze adoptieprocedure.
Hoewel mijn eigen adoptie-ervaring goed was, kende ik ook geadopteerden die meer negatieve gevolgen van hun adoptie ervaarden. Om een compleet en volledig beeld te krijgen van de eventuele impact ging ik op zoek naar iemand die ik tijdens de Haïti terugkomdagen had ontmoet. Ik ging online wat zoeken en kwam op de site van Plan Kiskeya terecht. Terwijl ik door de profielen scrolde viel mijn oog op een Haïtiaanse vrouw. Deze vrouw was op zoek naar haar zoon Gard Louissaint, geboren in 1984 in La Valllee. De herkenning van mijn naam, Louissaint, trok mijn aandacht. Ondanks dat de naam Gard mij niets zei, ik niet ben geboren in 1984 en ook niet in La Vallee.
Ik pakte mijn adoptiedossier erbij en zag al snel dat de naam van mijn biologische moeder Marie-Therese dezelfde naam was als die van de vrouw die haar zoon zocht. Dit kon geen toeval meer zijn. Dit leek bizar. Een gevoel van ongeloof, verbazing, blijdschap en twijfel overviel mij. Was dit echt?
Ik durfde er niet goed over na te denken. Voor het eerst voelde ik verwarring rond mijn identiteit en begreep ik die nacht ook beter waarom ik die doos van Pandora altijd gesloten heb willen houden. Tegelijk voelde ik me ook schuldig want als dat mijn moeder was, dan was ze al die tijd naar mij op zoek geweest terwijl ik altijd bewust alleen maar met mezelf bezig ben geweest.
De volgende dag zou ik direct een DNA kit bij Plan Kiskeya bestellen. In maart 2020 (na een maand wachten) kwam de uitslag binnen van de DNA-test. In het dashboard van Familytree stonden een aantal matches. Waar de meeste matches gingen over 3de graads neven en nichten, was er een match bovenaan het scherm gemarkeerd. Mijn match met Marie-Therese was in de relatie ouder-kind. Het was dus echt waar!
Plan Kiskeya informeerde hun contactpersoon in Haïti. Een week later ontving ik een filmpje van hem bij mijn familie in La Valllee in Haïti. Naast mijn moeder waren er veel mensen te zien in het filmpje. Ik bleek de oudste van 7 kinderen te zijn. Mijn vader was helaas overleden. De dagen erop kreeg ik steeds meer berichten van onbekende nummers via whatsapp. Allemaal familieleden die contact wilden leggen. Ineens drie broers, drie zussen en een moeder erbij was overweldigend.
Inmiddels was ik een maand verder in het contact met mijn familie. Het verhaal was dat mijn moeder me nooit bewust had afgestaan. Omdat mijn ouders niet de middelen hadden om goed voor mij te zorgen hebben ze mij op een gegeven moment meegegeven aan een non die tijdelijk onderdak, eten en zorg zou bieden in een weeshuis. Later hoorden ze dat ik daar niet meer zat en geadopteerd was.
Ik was dagelijks bezig met whatsappen met de familie in Haïti. Dat kostte enorm veel energie. Het was heftig en ik besloot onder andere om het rustiger aan te doen op mijn werk en iemand te zoeken om mee te praten. Dit gaf mij de rust en tijd die ik nodig had.
Door de rust kon ik beter structuur aanbrengen in mijn nieuwe situatie. Wat ik wilde doen was het volgende: zo snel mogelijk mijn moeder ontmoeten, niet zomaar geld overmaken, mijn familie helpen waar ik kan, voldoende slapen.
Inmiddels was het juni 2020. Ondanks onzekerheid met betrekking tot het coronavirus besloot ik mijn ticket naar Haïti alvast te boeken voor december dat jaar.
Daarnaast had ik foto’s en filmpjes gezien van het huis van mijn moeder. Mijn oudste zus had al eens laten doorschemeren dat ze wel geld konden gebruiken om het dak te repareren. Uiteindelijk besloot ik in overleg met mijn zus in Chili om het oude huis niet op te knappen, maar om een nieuw huis te bouwen. Veel geld, maar na overleg met mijn vrouw en wikken en wegen, kwam ik tot de conclusie dat er weinig andere zaken zouden zijn waarbij mijn hulp zoveel impact zou hebben voor de hele familie. We gingen het doen. Ik zou het geld regelen, mijn zus in Chili de contacten met de aannemer en mijn familie in Haïti zouden toezien op en helpen bij de bouw. De planning was dat het drie maanden zou duren. Na vier maanden was het huis klaar.
Ondertussen was ik in gesprek gegaan met iemand die gespecialiseerd was in adoptieproblematiek. Al had ik het gevoel dat de term ‘adoptieproblematiek’ in mijn geval te zwaar beladen was. Ik had een goed gesprek, maar kreeg niet het gevoel daar echt mee verder te komen. Degene met wie ik sprak wilde terug naar de basis, terwijl ik juist op zoek was naar een goede balans in mijn nieuwe situatie. Ik begreep het wel, maar het was niet waar ik naar zocht.
Kort samengevat gaf mijn gesprekspartner aan dat ik nooit interesse had in mijn roots/biologische familie en nu ineens van alles voor ze wilde doen. Incongruent was de term die gebruikt werd. En dat zag ik zelf eigenlijk ook wel. Waarom ga je een huis bouwen voor mensen die je niet kent en waar je tot voor kort ook niet in geïnteresseerd was? Waarom heb je nu ineens halsoverkop een ticket geboekt? Ik zat in een actiemodus, terwijl ik eerst meer moest voelen. In mijn optiek kon ik niet eerst rustig de tijd nemen om eerst mijn gevoel eens rustig te analyseren, want nu leeft mijn moeder nog, morgen misschien niet meer.
Desalniettemin was mijn modus inmiddels wat minder actief geworden. Er kwam langzaamaan meer balans in de nieuwe situatie. Ik raakte wat meer gewend aan de nieuwe dynamieken. Inmiddels begreep ik ook wat meer Creools. Dat hielp omdat google translate blijkbaar toch nog vaak gekke vertalingen geeft. Dat komt ook omdat Haïtianen graag met afkortingen strooien en woorden samentrekken.
Op persoonlijk vlak ging het ook een stuk beter. Ik kwam steeds meer tot rust en vond een goede balans in alles wat er speelde in mijn leven. Ook kreeg ik een nieuwe baan, dat hielp ook.
Eind november 2020 moest ik helaas toch mijn reis definitief uitstellen door reisbeperkingen vanwege COVID.
Maanden gingen er voorbij waarbij het contact met mijn familie in Haïti lekker verliep. Niet te veel, niet te weinig. Soms een filmpje van mijn moeder, soms stuurde ik een filmpje van mezelf en de familie. Vanwege de Corona-maatregels, maar ook alles wat er gebeurde in Haïti, was het nog niet verstandig en veilig om erheen te gaan. Alleen kreeg ik te horen dat mijn moeder erg last had van haar knieën en toen bekroop mij het gevoel dat ik toch echt zo snel mogelijk naar Haïti zou moeten gaan.
Toen kwam het nieuws dat US zijn grenzen weer zou openen. Ik besloot niet langer te wachten en boekte mijn ticket, naar Haïti via Miami, voor eind november.
Ik zou vervolgens of per boot vanuit Port au Prince naar het zuiden kunnen reizen of per vliegtuig. Die boot was het minst betrouwbaar, dus koos ik voor het vliegtuig. Vanaf Port au Prince airport zou ik worden opgepikt en naar een klein militair/privé-vliegveldje worden gebracht, om vervolgens met een oude Cesna naar Jacmel te gaan.
En zo gebeurde het ook dat ik op 25 november om 1600h op een klein militair vliegveldje in Jacmel stond.
Ik werd opgehaald door Jean Paul, mijn chauffeur en tolk voor de 10 dagen dat ik in Haïti zou verblijven. Nadat ik mijn spullen naar het appartement had gebracht waar ik kon verblijven, wilde ik eigenlijk direct door om mijn familie te ontmoeten.
La Vallee ligt zo’n 15 km van Jacmel vandaan in de bergen. Het duurde 30-40 min met de auto om daar te komen. Omdat mijn familie afgelegen woont stonden mijn zusje en zwager ons langs de kant van de hoofdweg op te wachten. Dat was het eerste moment dat ik mijn zusje ontmoette, erg bijzonder. Ze stapte achterin de auto en we sloegen een onverharde weg in. Smalle, ongelijke hobbelige paadjes. Waarbij hobbelig een duidelijke understatement is. We reden in een 4x4 terreinauto en dat was ook echt nodig. Na 15 min, wat voelde als een soort safari door de jungle, kwamen we aan bij het huis van mijn moeder. Ik werd opgewacht door al mijn broers, zussen, neefjes, nichtje en moeder. Toen ik uitstapte werd ik direct door mijn moeder en mijn zussen omhelst. Het was heel emotioneel, warm en bijzonder. Het voelde, hoe vreemd ook, als thuiskomen. Daarna werd er gedanst en geknuffeld. Vervolgens gingen we naar het huis en werd er gebeden. De warmte waarmee ik werd ontvangen deed veel met mij. De verloren zoon was weer thuis. Zo natuurlijk voelde het voor mij eigenlijk ook.
We dansten veel, spraken veel over hoe het destijds gegaan was met de adoptie, maakten veel uitstapjes. Ook hingen we veel bij het huis, buiten. Ik ontmoette heel veel neven, nichten, ooms, tantes, achterooms en achtertantes. De eerste dagen ging ik ’s avonds terug naar mijn appartement, maar ik heb uiteindelijk ook twee nachten in het huis bij mijn familie geslapen. Een waardevolle ervaring om ook echt die dynamiek te beleven. Ze hebben daar geen elektrische tijd dus men gaat naar bed als het donker is om 19:00 uur en staan op als het licht wordt rond 06:00 uur.
Ik ben met mijn zusje mee naar school geweest om te kijken hoe het daar was. Elke dag moet zij 30 minuten heen en terug. Ik heb gezien hoe mandarijnen, passievruchten, suikerriet, bananen daar gewoon in de tuin groeien. Hoe de beesten die ze hebben, worden bereid om te eten. Hoe men 700 meter berg op en berg af moet sjouwen met jerrycans water. Hoe lekker ze kunnen koken op vuur.
Ik heb gezien hoe mijn familie daar leeft met relatief weinig, maar daardoor niet (per se) ongelukkiger zijn dan wij hier.
Ik heb me buiten Port au Prince geen enkel moment onveilig gevoeld en ben dan ook zeer blij dat ik heb doorgezet en de reis heb gemaakt. Haïti is een prachtig land en het beeld dat in de media geschetst wordt is slechts een fractie van het land. Haïti is zoveel meer dan dat. Ik ben blij dat ik dat gezien en ervaren heb.